zaterdag 8 februari 2020

Grave in het moeras- de Analyse

Onderstaand verhaal, geschreven na het eerste gelijk spel op donderdag 30 januari, zond ik zondag 2 februari naar de Arena. Het is niet geplaatst.
Grave
Aanleiding
In Mill gaf een volksraadpleging aan dat er draagvlak is voor meedoen aan de fusie van Cuijk, Boxmeer en St. Anthonis. Grave blijft daardoor alleen achter. Volgens de procedure voor de fusie hadden Mill en Grave tot 1 februari de tijd om alsnog te besluiten mee te doen. Daarom werd op 30 januari 2020 op verzoek van VPGgrave, D66 en LlvC-Grave een extra raadsvergadering gehouden.
Het CDA had bekend gemaakt dat, omdat nu ook Mill ook fuseert en al eerder het alternatief Cuijk, Grave en Mill onhaalbaar was gebleken het bestuursakkoord niet meer uitvoerbaar was. Volgens het bestuursakkoord zou in tegenstelling tot het CDA-standpunt voor één gemeente Land van Cuijk in deze raadsperiode niet aan verwezenlijking daarvan worden meegewerkt. Deze uitspraak leidde er toe dat coalitiegenoot LPG de samenwerking opzegde. De discussie speelde zich in de media af en had als gevolg dat er onduidelijkheid leek over de positie van het college.
Start van de vergadering
Van het college was er geen voorstel. Wel kwam er na de opening
  1. een initiatiefvoorstel van VPGrave, D66 en LlvC-Grave om direct te besluiten aan de fusie mee te doen.
  2. Een motie van deze partijen om op 19 maart een volksraadpleging te houden en aan de fusiegemeenten te vragen bij de opstelling van het fusieplan rekening te houden met deelname van Grave. Op 26 maart zou het fusieplan dan door de deelnemende gemeenten volgens schema kunnen worden vastgesteld.
  3. Een motie van LPG en VVD om de volksraadpleging op 14 mei te houden, zodat er ruimte zou ontstaan voor informatie aan de kiezers alvorens te beslissen.
  4. Een motie van die partijen om gedurende deze zittingsperiode vertrouwen in het zittende college te hebben.
Er was nog een ambtelijk advies binnengekomen van de provincie met 4 mogelijke scenario’s. In die scenario’s was ruimte voor een opiniepeiling. Dat inspireerde waarschijnlijk LPG en VVD tot hun motie.  Er was wel een restrictie. Bij Binnenlandse Zaken moest nog worden nagegaan of ook het ministerie ermee zou instemmen Een dag later kwam dan ook een nieuw advies. Daaruit blijkt dat Grave mee moet doen aan het huidige proces of wachten tot 2026. De volgende stap in het huidige proces is het vaststellen van het fusieplan dat naar de provincie gaat en dat gebeurt op 26 maart. Het ministerie zal daarna wijzigingen in het plan niet accepteren. De kans dat de minister en de kamer dat wel zullen doen is niet meer dan theoretisch. In het nieuwe advies is geen sprake meer van een opiniepeilingen. De motie van  VPGrave, D66 en LlvC-Grave sluit hier op aan.
Naar aanleiding van de gepubliceerde agenda hadden zich nog twee insprekers gemeld. Zoals gebruikelijk speelde hun inbreng in de discussie geen wezenlijke rol. Dat was ook te verwachten en daarom had ik in mijn bijdrage enkele vragen gesteld en daarbij alvast mijn  antwoorden aangegeven.
Mijn commentaar tot zover
Allereerst is het vreemd dat hiervoor naar aanleiding van de raadpleging in Mill een spoedeisende ingelaste raadsvergadering nodig was. Dat in Mill een opiniepeiling zou worden gehouden en dat die zeer waarschijnlijk  zou leiden tot een besluit alsnog mee te doen was in het najaar van 2019 al bekend. In Mill was immers al een publieksbijeenkomst geweest met een sterke aanwijzing in deze richting. Ook was er door de oppositiepartijen in Grave een bijeenkomst geweest die in ieder geval aangaf dat een opiniepeiling gewenst was.  Een petitie om die te houden werd door de raad afgewezen. Tot slot besloot de raad in december een nietszeggende zienswijze op het fusieplan in  te dienen.
In de discussie werd hier niet op ingegaan. Gedane zaken nemen nu eenmaal geen keer. Mijn bij voorbaat gegeven antwoord dat dit een uiting is van gebrek aan bestuurskracht (en dus een argument voor fusie) is daarmee juist gebleken.
Vervolgens ontbreekt in het rijtje voorstellen een voorstel, in ieder geval van LPG,  om direct te besluiten niet aan de fusie mee te doen en de wel ingediende motie dus als plan B in te dienen zoals VPGrave, D66 en LlvC-Grave met hun motie wel hebben gedaan. Met de hulp van VVD en Keerpunt 2010 zou dit voorstel het hebben gehaald. Gezien het uiteindelijke advies komt het voorstel van de motie van LPG en VVD op hetzelfde neer
De motie om het college ongemoeid te laten kwam al overeen met mijn opmerking tijdens het spreekrecht om de mededeling over de coalitiebreuk voor kennisgeving aan te nemen. Nadat ook het college had aangegeven de motie niet als vrijbrief te zullen interpreteren en dat een nieuwe negatievere motie zou blijven werd aan de kwestie geen woord meer vuilgemaakt en werd de motie met algemene stemmen aangenomen.
De discussie
Ik ben daar gauw mee klaar. In een grote kring werden eerdere standpunten nogmaals verdedigd.
LPG zegt nog steeds heil te zien in zogenaamde zelfstandigheid. Opvallend is daarbij dat men steunt op het gesprek met de accountant Die zei inderdaad dat Grave financieel nog niet dood is en dat de positie, dankzij voorgaande colleges (flinke reserves en weinig schulden) aan de normen voldoet. Hij zei er wel bij dat Grave de laatste jaren bezig is de reserves te verlagen en de schulden te laten toenemen; met dubbele snelheid naar de ondergang dus. Ook het oordeel van de provincie, gebaseerd op een begroting zonder verwerking van de financiële consequenties van het sportparkbesluit, was akelig duidelijk. Dus Gravenaren bereidt u alvast voor op protesteren bij de volgende begrotingsbehandeling.
LPG wil  wel meedoen aan een opiniepeiling, maar dan de tijd krijgen om campagne te voeren. (zo werd het niet letterlijk gezegd, maar zo heb ik het wel begrepen). Vandaar 14 mei als datum. Dat een raadpleging op die datum volgens de aanvullende datum hetzelfde is als de fusie afwijzen werd genegeerd. Provincie en regering gaan wel overstag was daarvoor het argument.
CDA, VPGrave, D66 en LlvC-Grave zagen en zien de fusie als de enige mogelijkheid om binnen een grotere eenheid de belangen van de inwoners en ondernemers te behartigen. Daarvoor is eigenlijk geen opiniepeiling nodig.
Een opiniepeiling kan wel worden geaccepteerd, maar mag de procedure niet beïnvloeden. Daarom moet die op 19 maart worden gehouden.
VVD en Keerpunt 2010 brengen hun eigen mening (als ze die hebben) niet in, maar laten hun stem afhangen van de uitslag van het referendum/opiniepeiling/volksraadpleging. Keerpunt 2010 lijkt in te stemmen met 19 maart als datum. De VVD volgt trouw de LPG.
Mijn commentaar op de discussie
Misschien had iedereen al het gevoel in een moeras te verzakken want ondanks alle fraaie toespraken kwam men geen stap dichter bij elkaar. Wat er tijdens de schorsingen is gebeurd is mij een raadsel. Uit het verloop van de bespreking erna denk ik dat er niets uitkwam.
De referendum/opiniepeiling/volksraadpleging blijkt raadsbreed als uitweg te worden gezien of in  ieder geval geaccepteerd. Ik gebruik die rare combinatieterm omdat mij niet duidelijk is wat men nu eigenlijk wil. Volksvertegenwoordigers beslissen in Nederland zonder last. Een referendum als basis voor een besluit kan dus niet en voor een raadgevend referendum ontbreekt in Grave een verordening. Een opiniepeiling is niet meer dan als meetinstrument bijvoorbeeld om draagvlak te meten. Het opkomstpercentage is niet meer dan een aanwijzing voor de betrouwbaarheid van het resultaat. Bij een opiniepeiling die is opgezet als een referendum, zoals men blijkbaar voor ogen heeft, past geen minimum opkomstpercentage. Niet uitgebrachte stemmen dienen als “geen mening” te worden beschouwd. Op die manier wordt de uitslag in Mill als opiniepeiling: 3476 geen mening, 4119 voor fusie, 1384 tegen fusie. In percentages 40%, 45% en 15%. De unanieme conclusie dat er voldoende draagvlak is voor fusie is terecht. Kennelijk is er in Mill geen partij die dit een faliekant verkeerde beslissing vindt. In Grave ligt dat wat anders. Daar hebben partijen zich zo ingegraven dat gevolg geven aan een opinie uitslag, die in tegenspraak is met de eigen opvatting, een probleem met de achterban oplevert. Dat geldt zeker als het opkomstpercentage, dus de betrouwbaarheid lager is dan in Mill.
Alle fracties kunnen op zijn minst leven met een opiniepeiling. Er is enorme tijdsdruk. Waarom is er in de raad niemand op het idee gekomen om de moties te combineren met eerst een motie om op 19 maart of 14 mei een opiniepeiling te organiseren. Vervolgens komt er een motie om dat op 19 maart te doen. Als die wordt verworpen wordt het automatisch 14 mei. Dan had nu met de voorbereiding kunnen worden begonnen.
Wat nu?
Als men bij de fusiegemeenten halsstarrig is hebben we de boot gemist. Dat zal wel niet zo zijn want men vindt daar nog steeds dat Grave er bij hoort. Een beslissing daarover moet wel snel worden genomen en de eerste reguliere raadsvergadering is pas op 18 februari. Iets anders kiezen dan 19 maart als datum voor de peiling is zinloos. Die peiling moet dan wel vooraf worden gegaan door op 18 februari een formeel verzoek aan de fusiegemeenten te doen om Grave in het fusieplan op te nemen. In het voorstel voor 26 maart moet Grave als deelnemer zijn opgenomen. Hoe provincie en ministerie zullen reageren als Grave dan alsnog afhaakt laat zich raden.
Zijn er geen alternatieven? Die waren er wel. In het kader van de motiemarkt heb daar een idee voor ingediend. Maar dat is gepasseerd station. Ook nu nog zie ik in  plaats van een opiniepeiling meer heil in een besluit op 18 februari, een openbare informatieavond met daarna intern beraad binnen de politieke partijen en vervolgens net als in de vier andere gemeenten een bevestiging op 26 maart.

Leo de Vreede

zaterdag 18 januari 2020

Werkbespreking raad 21 januari over Visioterrein


Alweer geruime tijd geleden ideeën konden wij burgers inleveren voor het vrijgekomen Visioterrein. Het bureau West 8 heeft een vestingvisie ontwikkeld, die begin 2018 door de gemeenteraad is vastgesteld. GBB gaat achter Catharinahof 51 woningen bouwen, waarvoor het tweede tijdelijke parkeerterrein weer plaats moet maken. Over de toekomst van het gebied waar nu nog steeds een scheepswerf is gevestigd is in de raadsvergadering van 12 november de verwarring alleen maar groter geworden. Het begint er nu wel naar uit te zien dat het misschien ook voor 80-plussers zinvol is te bekijken of aan de Prinsenstal hun toekomst ligt. Dat kan begin februari.

Over het Visioterrein zelf horen we nauwelijks iets samenhangends en dat is wel jammer want bij de start werd nogal nadrukkelijk gesteld dat de bevolking nauw bij de ontwikkeling zou worden betrokken.

Nu is er op 21 januari voor raadsleden een werkbespreking georganiseerd over de plannen voor dat gebied. Daarbij zijn wij burgers niet welkom. De reden daarvoor kwam mij akelig bekend voor. Ik herinner mij dat het antwoord van mijn vader op mijn vraag waarom ik iets moest of iets niet mocht bijna altijd simpel was: DAAROM.

Voor de werkbespreking is wel informatie beschikbaar. Hartstikke interessant en best een publieke presentatie waard. Natuurlijk geeft het aanleiding tot een hoop vragen waarbij de kosten veel aandacht zullen krijgen. Bij de vestingstudie is opgemerkt dat voor de ontwikkeling vele jaren nodig zouden kunnen zijn. Hoe dat hier moet gebeuren zie ik zo nog niet.

In de informatie zie ik geen enkele reden waarom er geheimzinnig over moet worden gedaan. Wel is te voorzien dat het idee om in het gebied parkeren een belangrijke rol te geven de nodige discussie zal opleveren en dit temeer omdat daarbij ook andere onderdelen van de vesting worden betrokken. Geruchten daarover waren al aanleiding tot een vraag van LPG die ontwijkend werd beantwoord.
Als geheel vind ik het een aansprekende opzet en ik zou de ontwikkeling best willen volgen, desnoods met mijn mond dicht.

Het heeft geen zin om als burger op basis van de nu beschikbare informatie vragen te gaan stellen. En toelichting vooraf kan wellicht een hoop vragen voorkomen. Één ding zit mij wel dwars.

Op 30 december 2019 heeft het college bij zichzelf een omgevingsvergunning aangevraagd voor de aanleg van een tijdelijk parkeerterrein op het Visioterrein. Nu heeft West 8 2 varianten voor een definitief terrein gepresenteerd. Nu geloof ik ook niet dat een definitieve oplossing klaar kan zijn voordat het huidige terrein op het Wisseveld moet worden ontruimd. Maar weer een tijdelijk terrein op de plek waar het definitieve moet komen lijkt mij niet handig.

Regionale Energie Strategie



Maandag 20 januari wordt de raad bijgepraat over de grootse plannen die we moeten ontwikkelen en uitvoeren om in de toekomst over voldoende energie te kunnen beschikken zonder daarmee het onze nakomelingen onmogelijk te maken nog op deze aardbol te leven.

Dat klinkt nogal dramatisch en dat is het eigenlijk ook. Technisch kan er veel en die ontwikkelingen zullen wel doorgaan. Het probleem ligt echter vooral bij ons, doodgewone mensen. Als wij niet veranderen wordt het niets.

Het onderwerp is ook op 12 november in de raad besproken. Nu was die vergadering nogal vol met zware stukken. Dat is er waarschijnlijk mede oorzaak van dat dit toekomstbepalende onderwerp in 8 minuten werd afgedaan. Daarbij was vooral aandacht voor de kosten van het opzetten van de strategie. Ook waren er al opmerkingen tegen de gevolgen van in beeld zijn oplossingsrichtingen zoals zonneparken. Maar uiteindelijk stemde de raad, zij het met een vage korting op de kosten, in met de plannen om een strategie op te stellen. Let wel nog niets concreets.

In dat kader is er op 20 januari een werkbespreking voor de gemeenteraad. Ten opzichte van de stukken voor voornoemde raadsvergadering biedt de informatie voor die besloten werkbespreking weinig nieuws. De planning is iets aangepast zonder de einddatum in gevaar te brengen.

Weer wordt vastgelegd dat energiebesparing een eerste stap is om tot een verantwoorde energiehuishouding te komen. Maar daar blijft het wel bij. Terwijl energiebesparing toch wel door ons burgers moet worden gerealiseerd is zelfs de vraag welke strategie op ons moet worden losgelaten om dit te bereiken niet in de stukken terug te vinden; laat staan het antwoord daarop.

Dat windparken minder beslag op ruimte en geld doen dan zonneparken is interessant maar vooralsnog willen wij met z’n allen eigenlijk geen van beiden.

Dat de werkbespreking besloten is past wel in de totale opzet. Onderstaande citaten wijzen op het belang van de bevolking bij het proces.
  • Wij hechten aan een sterke lokale participatie van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
  • Aanvulling: Stakeholders worden gedurende het gehele proces betrokken.

 Maar dat is dan ook alles. Als men inderdaad denkt dat gemeenteraden en andere besturen dit klusje wel kunnen klaren is het besloten houden van deze werkbespreking begrijpelijk maar wel oerstom. 

Vooralsnog zie ik geen reden om op de fiets te stappen in plaats van in het vliegtuig.

Provincie accepteert Graafse begroting 2020.



Bij de ingekomen stukken voor de raadsvergadering van 18 februari staat ook de provinciale reactie op de begroting. Om nu te zeggen dat de provincie de begroting goedkeurt zou te veel eer zijn. Ik zou liever stellen dat de provincie er weer intrapt.

De begroting voor dit jaar is niet sluitend, er moet dus opnieuw een greep in de algemene reserve worden gedaan, maar in 2023 heeft de begroting wel een positief resultaat. Dat systeem hanteert Grave al een reeks van jaren. En daarmee voldoet Grave, althans op papier, aan de regels.

Wel waarschuwt de provincie (ook niet voor het eerst) dat het anders moet. In ieder geval moeten begrotingswijzigingen direct aan de provincie worden voorgelegd.

Nu was de begroting vastgesteld zonder de consequenties van het besluit over het sportpark er in te verwerken.  Dat was wel aanleiding voor discussie, maar niet voor aanpassing. Nu is voor het veranderen van een budget voor onderhoud van velden voor 40 jaren in een budget voor rente en aflossing van een investeringsbijdrage van enkele miljoenen in eens wel degelijk een begrotingswijziging nodig. Er is nog geen voorstel voor de raadsvergadering van 18 februari. Dat zou dus wel moeten.

Het CDA heeft daar inmiddels vragen over gesteld. Het college zal daar in waarschijnlijk in de auditcommissie van 28 januari, waarbij de accountant aanwezig is antwoord op moeten geven.

We zullen het zien.

maandag 13 januari 2020

Voorbeschouwing raadsvergadering 18 februari


Dit artikel verscheen al in de Arena. Een dezer dagen ga ik op verschillende onderwerpen wat dieper in

Na de laatste vergaderingen die vorig jaar, vooral uit protest, druk waren bezocht lijkt de eerste vergadering in 202 rustig te zullen verlopen. Inhoudelijk zouden alle voorstellen zonder nadere discussies door de raad kunnen worden geaccepteerd. Het zijn voornamelijk zaken van gemeenschappelijke regelingen waar de raad van Grave dus niet echt invloed op heeft en een tweetal bestemmingsplannen waarvan er één deel uitmaakt van een project voor waterberging in het hele Land van Cuijk.'

Er zijn slechts 2 punten die niet in Cuijk, Mill of de andere gemeenten van het Land van Cuijk op de agenda staan.

Vaststellen bestemmingsplan
Het gaat daarbij om de afronding van een bestemmingsplanprocedure, die inmiddels meer dan drie jaar loopt. Er is een tweetal zienswijzen ingediend waarin de vrees wordt uitgesproken dat er verkeersproblemen zouden kunnen ontstaan. Volgens het college is dat geen reden het bestemmingsplan te wijzigen. Het blijkt nergens uit, maar je mag toch aannemen dat met de indieners van de zienswijzen is gesproken (daar is tijd genoeg voor geweest) en dat er dus geen aanleiding is te verwachten dat er alsnog bezwaar gemaakt zal worden. Mocht dat niet zo zijn dan zal dat in de commissievergadering op 4 februari wel blijken. Ik neem aan dat de indieners wel op de hoogte zijn gesteld van de behandeling.
Mocht dit alles niet zo zijn dan is het een aandachtspunt voor de openbare behandeling van de “kernendemocratie”.

Burgerinitiatief wijkraad-west
Op de agenda van de commissie inwoners en bestuur staat ook het voorstel voor de raadsbehandeling van het burgerinitiatief van de wijkraad Grave-west om de vrijkomende kantine van GVV te handhaven en te bestemmen als wijkcentrum. Alleen behelst het voorstel niets meer dan een opdracht aan het college om in het voorjaar te komen met een voorstel dat in de kadernota wordt opgenomen. Realisatie is dus nog niet aan de orde. Positief is dat in het raadsvoorstel is vermeld dat de wijkraad is uitgenodigd om aan de beraadslaging in de commissie deel te nemen.
Dat de wijkraad zich gedwongen voelde dit onderwerp via de omslachtige weg van een burgerinitiatief aan de orde te stellen is ook aandachtspunt voor de discussie over kernendemocratie

Verbouwing kunstkerkje
In de commissie wordt ook nog gesproken over de brief van de stichting Kunst in het Kerkje over de plannen voor het kunstkerkje in Velp. De brief dateert van eind november en is zeker een bespreking in de commissie waard. Ik neem aan dat, evenals de wijkraad bij het vorige onderwerp, het bestuur van de stichting voor de commissievergadering wordt uitgenodigd
In de brief van de stichting is een uitgebreide paragraaf “ter lering” opgenomen.
Derhalve is dit ook een onderwerp voor de kernendemocratie


Zaken in de achterkamer
Denk niet dat er nu een paar rustige weken voor de raadsleden zijn. Er komen nog enkele zaken aan de orde die niet in het openbaar worden behandeld. Waarom wij als burgers daarbij niet welkom zijn is ook voor raadsleden al jaren een raadsel. U raadt het al; dit is typisch een onderwerp voor een gesprek over kernendemocratie.

14 januari GEEN gesprek over kernendemocratie
Over kernendemocratie wordt al lang gesproken. Het maakt deel uit van het bestuursakkoord. Het doel is vast te leggen hoe gemeentebestuur en burgers samenwerken om tot een goed beleid en de uitvoering daarvan te komen. Het college zou eind vorig jaar met een visiedocument komen en op 14 januari zou daarover -en natuurlijk in beslotenheid- een werkbespreking zijn. Om een of andere duistere reden is die bespreking weer een paar maanden uitgesteld. De datum 14 januari kwam dus vrij.

14 januari overleg over toekomstige ambtelijke organisatie.
Als gevolg van de fusie van Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis dreigen Mill en Grave zonder ambtenaren te komen zitten. Daarin moet worden voorzien en het is hoog tijd daar wat aan te doen. Mill heeft inmiddels een bureau opdracht gegeven en de rapportage daarover is ontvangen. Ondertussen heeft het Graafse college datzelfde bureau ook opdracht gegeven. Het bureau wil nu bij de raad informeren wat de ideeën daarover zijn. De opdracht zelf is heel erg toegespitst op de vraag waar de gemeenten hun ambtenaren vandaan moeten halen. Naar mijn mening moet je beginnen met vast te stellen waar je je als gemeentebestuur mee wil bemoeien en hoe je de bevolking daarbij betrekt (kernendemocratie dus!). Daaruit vloeit voort welke ambtelijke ondersteuning je nodig hebt en of je die in eigen huis moet hebben of dat je ze projectgewijs inhuurt.
Nu Grave nog steeds geen duidelijke keuze heeft gemaakt en Mill wellicht toch aan de fusie gaat meedoen is wel een heel spookachtige situatie ontstaan. Alleen daarom zou ik die bijeenkomst op 14 januari als toeschouwer wel willen bijwonen. Veel hangt af van de opstelling van het bureau. Zowel in de offerte aan Grave als in het rapport aan Mill lees ik tussen de regels door wat behartenswaardige opmerkingen.

20 januari bespreking over de regionale energiestrategie
In de vergadering van 10 december heeft de raad ingestemd met die strategie voor het Land van Cuijk. De stuurgroep wil nu over de voortgang overleg over de voortzetting hebben. Ik heb in de informatie geen enkele reden gevonden om de burgers buiten de deur te houden. Sterker nog, het platform duurzaam Grave kan een zinvolle bijdrage leveren.

21 januari  overleg over visioterrein en N321
Al enkele jaren wordt gezegd dat de betrokkenheid van de inwoners bij deze onderwerpen belangrijk is. Er is zelfs een actie geweest om met ideeën te komen. Kan iemand mij uitleggen waarom deze bijeenkomst dan niet openbaar is??

Afsluitend
Het motto van het bestuursakkoord is “Met energie en vertrouwen”. Aanvullen met of zelfs vervangen door “voor u, over u, maar zonder u” zou de werkelijkheid beter weergeven.

Leo de Vreede

zondag 5 januari 2020

Een burgemeester is geen robot !



Een robot is een machine die veel handelingen van een mens kan overnemen en dikwijls beter en sneller dan een mens kan. Tegenwoordig nemen dergelijke apparaten ook hersenwerk over en kunnen worden gebruikt om beslissingen te nemen. Maar het zijn en blijven machines die hun kennen en kunnen baseren op resultaten uit het verleden. En dat is geen garantie voor de toekomst.

Robotten en computers missen een “typisch menselijke eigenschap” die moeilijk in een paar woorden is te beschrijven. Termen als intelligentie, boerenverstand, intuïtie, talent, gouden handjes en creativiteit zijn erop van toepassing. Mensen zijn op dit gebied verschillend. Daarom zijn er mensen die vooral geschikt zijn om met hun handen mooie dingen te maken en anderen die weten waar Abraham de mosterd haalt of begrijpen waarom de zeespiegel de komende jaren gaat stijgen. Zo komt het ook dat er mensen zijn die mede door hun ”typisch menselijke eigenschap“ geschikt zijn om burgemeester te worden. Om goed te kunnen functioneren moeten zij hun “typisch menselijke eigenschap”, met als uitkomst hun persoonlijke mening, natuurlijk wel inbrengen.

En dat geldt niet uitsluitend voor zaken waar burgemeesters het voor het zeggen hebben, maar ook voor zaken waar zij in het uitoefenen van hun taak mee te maken krijgen. Of er een algemeen vuurwerkverbod komt wordt door het parlement bepaald. De parlementsleden zijn  er echter nogal huiverig voor. Een flink aantal burgemeesters heeft hun persoonlijke mening dat zo’n algemeen vuurwerkverbod voor een goed functioneren als burgemeester nodig is, inmiddels openbaar gemaakt. En reken maar dat die mening invloed heeft.

Het zal inmiddels wel duidelijk zijn dat ik dit schrijf naar aanleiding van de stellingname van de burgemeester van Grave inzake de herindelingsplannen in het Land van Cuijk. De gemeenteraad van Grave, die inderdaad uiteindelijk de koers bepaalt, komt er niet uit. De burgemeester heeft wel een mening maar wil die niet kenbaar maken en dus niet inzetten.

Een wezenlijk onderdeel van de taak van een burgemeester als voorzitter van de gemeenteraad is ook die raad te behoeden voor verkeerde beslissingen. Dat is ook al nodig omdat de meeste besluiten  door het college, waar de burgemeester deel van uitmaakt, of door de burgemeester zelf moeten worden uitgevoerd. Het is niet voor niets dat het normaal is dat raadsbesluiten zijn gebaseerd op collegevoorstellen. Via een motie kan de raad het college opdragen met een voorstel te komen. En als het college daar geen zin in heeft of er de zin niet van inziet kan de raad met een initiatiefvoorstel komen. Het reglement van orde schrijft daarbij zelfs voor dat het college over het voorstel zijn mening mag geven. De mening van de burgemeester is dus belangrijk!

Terwijl alles er op wijst dat de mening van een college en burgemeester wel degelijk belangrijk zijn in het besluitvormingsproces ben ik nog geen enkel argument tegengekomen waarop de burgemeester zijn opstelling baseert.

Dat de gemeenteraad dit blijkbaar zonder meer accepteert is vreemd. Die raad wil ons toch straks om onze mening vragen. En dan zou de mening van iemand van wie mag worden verwacht dat hij op dit terrein een visie heeft, en dat ook zelf toegeeft, gemist kunnen worden?

We hebben niet voor niets een denkend mens als burgemeester en geen robot.

Leo de Vreede

vrijdag 20 december 2019

Zienswijze Herindeling Cuijk, Boxmeer Sint Anthonis





Grave 19 december 2019

Geachte colleges,

Inleiding

In zijn zienswijze doet de gemeenteraad van Grave nog steeds geen éénduidige uitspraak over het al of niet deelnemen aan het samenvoegen van de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en St. Anthonis. De zienswijze blijft beperkt tot de consequenties van de nu voorgenomen herindeling voor de ambtelijke organisaties. Daarbij wordt de gemeente Cuijk ten onrechte verantwoordelijk gehouden voor mogelijke problemen en het oplossen daarvan.

Ik voel mij daarom niet vertegenwoordigd door deze gemeenteraad en dus dien ik zelf een zienswijze in.

Samenvatting van de zienswijze

1.    Grave en Mill dienen van begin af aan deel uit te maken van de nieuwe gemeente Land van Cuijk. Mochten deze gemeenten daartoe niet zelf besluiten dan dienen provincie en of parlement die gemeenten hiertoe te dwingen.
2.    In de huidige samenleving is interesse van de bevolking voor het overheidswerk niet meer vanzelfsprekend. Bij de inrichting van de nieuwe gemeente dient aan dit aspect aandacht te worden besteed. Kernendemocratie, wat dat ook moge inhouden, is daarvoor te beperkt. Themademocratie is een betere benadering.
3.    Zo lang Grave en/of Mill niet daadwerkelijk tot meedoen hebben besloten moeten inwoners en organisaties, wanneer zij dat wensen, in de gelegenheid worden gesteld deel te nemen aan de inrichting van de nieuwe gemeente;
4.    De wens van Grave wel gebruik te maken van ambtelijke ondersteuning door de nieuwe gemeente is niet consequent. Bestuur en ambtelijk apparaat van een gemeente dienen een organisatorische eenheid te zijn. Een samenwerkingsverband dat ook maar enigszins lijkt op de huidige CGM-constructie is uit den boze.

Ad 1 Het herindelingsplan
Inleiding
In het huidige Nederlandse bestuur is de woonplaats, in de vorm van de gemeente, de kleinste bestuurlijke organisatie. Die structuur sluit niet meer aan op de maatschappelijke ontwikkelingen. De woonplaats is niet meer het bindend element. Schaalvergroting in de vorm van samenvoegen van gemeenten is lang de manier geweest om de ontwikkelingen te volgen. Tussenvormen zoals streekgewesten en deelgemeenten zijn uitgeprobeerd en weer verlaten. Een bestuurlijke organisatie gebaseerd op thema’s zou meer voor de hand liggen. We kennen het waterschap van ouds als functionele democratie. De huidige gemeenschappelijke regelingen waarbij per onderwerp gemeenten rond een thema zijn gegroepeerd gaan al in die richting. Alhoewel die gemeenschappelijke regelingen een eigen bestuur hebben moeten de formele beslissingen door gemeentebesturen worden genomen. Ook vallen grenzen samen met de huidige gemeentegrenzen en dat is vanuit het onderwerp vaak niet logisch.
Onder de huidige wetgeving is samenvoegen van gemeenten echter het enige middel om beter functioneren van het lokale bestuur te bereiken. De overdracht van een groot aantal zorgtaken van het rijk naar de gemeenten heeft de noodzaak tot schaal vergroten versterkt.

De situatie in het Land van Cuijk
Jaren van overleg tussen de 5 gemeenten in het Land van Cuijk en inschakelen van deskundigen hebben geleid tot het advies aan de vijf gemeenteraden om te besluiten samen één gemeente te gaan vormen. Alle 5 gemeentebesturen hebben aan dit advies meegewerkt, maar de wet schrijft voor dat alle betrokken gemeentebesturen daarmee instemmen alvorens de formele procedure kan worden ingezet. De gemeenten Grave en Mill hebben niet ingestemd.

Nu 2 gemeenten die keuze niet hebben gemaakt maar of, zoals Grave, een uitspraak hebben uitgesteld of, zoals Mill, het voorstel hebben afgewezen zijn er twee mogelijkheden:
·         Het werk van meer dan vijf jaar overdoen en zoeken naar een andere oplossing voor alle vijf de gemeenten zonder tot één gemeente te komen.

De nu gekozen aanpak Sint Anthonis, Boxmeer en Cuijk samenvoegen lijkt logisch maar is niet gebaseerd op de gemeenschappelijke rapportage. Er wordt geen oplossing geboden voor Grave en Mill, maar daarvan kan gezegd worden dat ze daar zelf voor hebben gekozen.

Het door Grave wederom aangedragen alternatief samenvoegen van Cuijk Grave en Mill lijkt eveneens logisch omdat die gemeenten al enkele jaren hun ambtelijke ondersteuning in een gemeenschappelijke regeling CGM hebben gestopt; een organisatorisch monstrum dat alleen was bedoeld als opstap naar één gemeente Land van Cuijk. Maar ook dit alternatief heeft geen basis in de voorgeschiedenis en het laat Boxmeer en Sint Anthonis in de kou staan. En die gemeenten hebben daar niet voor gekozen. Inmiddels heeft Cuijk dat alternatief ook afgewezen.

Het voor de hand liggende alternatief in de vorm van twee gemeenten in het Land van Cuijk waarbij Mill en Grave een gemeente vormen naast de nieuwe gemeente Land van Cuijk is blijkbaar voor niemand aantrekkelijk en dat is terecht.

Een redelijk alternatief voor één gemeente Land van Cuijk is er dus niet en daarom resteert de tweede mogelijkheid.

·         De gemeenteraden van Grave en Mill alsnog bewegen met het herindelingsplan in te stemmen.Dat kan door acties binnen die gemeenten.

In Mill is die actie gaande en is besloten eind januari een uitspraak van de burgers te vragen. Ik heb bedenkingen tegen een dergelijke aanpak. De gemeenteraad moet uiteindelijk beslissen en kan zich daarbij verschuilen achter het altijd voor discussie vatbare resultaat van een dergelijke opiniepeiling. Als de uitslag zo uitvalt dat de raad van Mill op die basis kan instemmen met één gemeente Land van Cuijk is dat een stap in de richting die voor het Land van Cuijk nog steeds als beste wordt gezien. Maar het kan ook zo zijn dat de uitslag de raad dwingt om te besluiten dat Mill niet meedoet. Wat moet er dan gebeuren?

In Grave hebben de voor- en tegenstanders van de ene gemeente zich ingegraven. De CDA-fractie, voorstander van één gemeente, heeft zich in de coalitie verbonden daar deze zittingsperiode niet meer over te praten. Aan de andere kant hebben de voorstanders van een eigen gemeente Grave ook nog geen definitieve uitspraak daarover aan de gemeenteraad gevraagd. Alle pogingen om uit de impasse te komen worden afgewezen of genegeerd.

Een gemeentebestuur kent drie organen, de gemeenteraad, het college en de burgemeester. Samen moeten die de gemeente in dezelfde, en liefst goede, richting besturen. Nu de gemeenteraad van Grave er niet uitkomt zou actie van het college en/of de burgemeester kunnen helpen de Graafse raad een verstandige beslissing te nemen. Het college houdt zich afzijdig en de burgemeester heeft als standpunt dat hij zijn mening niet in zijn functioneren hoeft in te brengen.

Grave komt er dus niet zelf uit.

In zijn zienswijze benadrukt ook het provinciebestuur dat het doel nog steeds is dat er één gemeente in het Land van Cuijk komt. Het is daarom noodzakelijk dat de CBA-gemeentebesturen en ook de provincie alles in het werk stellen ook in Grave de burgemeester, het college, de gemeenteraad en de burgers ervan te overtuigen dat één gemeente Land van Cuijk de beste toekomst biedt. Een definitief herindelingsbesluit kan dan door 5 gemeenten worden genomen en niet door 3 zoals nu voor maart 2020 is voorzien.

Ad 2 Rol van de bevolking.
Ter Inleiding
We leven in een parlementaire democratie. Dat wil zeggen dat we eens in de vier jaar een gemeenteraad kiezen. Die gemeenteraad neemt de beslissingen en wij worden geacht die beslissingen te accepteren, ook als het eigen belang iets anders zou willen. In de huidige tijd is de daarvoor noodzakelijke gezagsgetrouwheid en solidariteit veel minder aanwezig dan in het verleden. Dat moet worden ondervangen door te zorgen voor draagvlak voor een nog te nemen besluit. Draagvlak wordt gekweekt door de bevolking vanaf het begin te betrekken bij de ontwikkeling van een  project. Interactieve informatie is daarbij het instrument. Een opiniepeiling is een meetinstrument dat kan dienen om te beoordelen of een project rijp is voor een beslissing of dat er meer moet worden gedaan aan draagvlak kweken. Een referendum is een manier om besluiten te nemen die eigenlijk niet in een parlementaire democratie past en is alleen bruikbaar voor keuzes waarbij geen belangenafweging nodig is.
Het is tegenwoordig makkelijker mensen bereid te vinden te protesteren tegen een genomen beslissing dan mee te werken aan het tot stand komen van een besluit in het algemeen belang.
Draagvlak verkrijgen is dus niet eenvoudig.

Betrokkenheid tot nu toe en in het vervolg
Tot nu toe heeft het hele proces zich voornamelijk afgespeeld binnen de kringen van de gemeenteraden. Pas op het laatste moment werden openbare informatieavonden georganiseerd die dan ook matig werden bezocht.
De voordelen van een grotere gemeente zijn vooral direct merkbaar in de besluitvormingsprocessen. De burger zal vooral direct worden geconfronteerd met de nadelen, voornamelijk in de vorm van een grotere fysieke afstand tot de bestuursorganen. Met huidige technieken zijn daarvoor goede oplossingen voorhanden.

Als we de moderne mensen willen laten leven en werken in een moderne gemeente Land van Cuijk moeten we die mensen vanaf nu bij de opbouw van die gemeenten betrekken. Kernendemocratie is het kernbegrip dat zal worden toegepast. Dat suggereert dat sterk wordt gekeken naar de wijken, dorpen en de ene stad die straks samen de gemeente vormen. Ik vind dat te beperkt. Er zijn inderdaad zaken die per kern geregeld en beleefd kunnen worden, maar een groot deel van het leven speelt zich af buiten de directe woonomgeving en daar moeten we ons ook allemaal mee kunnen bemoeien. Kernendemocratie moet daarom een onderdeel zijn van themademocratie. En ook dat begrip moet door bestuurders en inwoners samen worden uitgewerkt.

Ook bij de opbouw van het ambtenarenapparaat kan inbreng van inwoners goed worden gebruikt.

Alles bij elkaar in één zin? Samen kunnen we van de gemeente Land van Cuijk iets moois maken.

Ad 3 Betrokkenheid gemeenten  Grave en Mill
Als er van wordt uitgegaan dat er één gemeente Land van Cuijk moet komen is het logisch dat de besturen en inwoners van alle gemeenten vanaf nu worden betrokken bij de inrichting van de nieuwe gemeente. Natuurlijk is het wat lastig de gemeentebesturen er daadwerkelijk bij te betrekken zolang zij niet hebben besloten. Het uitnodigen van wijk- en dorpsraden en andere maatschappelijke organisaties is wel mogelijk. In ieder geval moet informatie voor de inwoners en ondernemers in Grave en Mill goed bereikbaar zijn. Naar mijn idee is alleen bij de definitieve keuze van de vestigingsplaats noodzakelijk dat bekend is of Grave en Mill meedoen.

Ad 4 De gemeente Grave als partner bij de ambtelijke organisatie
De gemeenteraad van Grave geeft in zijn zienswijze veel aandacht aan de positie van de huidige gemeenschappelijke organisatie CGM. De voorgenomen fusie heeft inderdaad grote invloed op de toekomst van CGM en daar moet rekening mee worden gehouden. Dat zal het eenvoudigst zijn als Grave en Mill aan de fusie meedoen. De raad van Grave heeft daartoe niet besloten en daarmee Cuijk gedwongen uit de gemeenschappelijke regeling te treden. Het is daarom Grave en niet Cuijk die als spelbreker optreedt. Dat de raad van Grave dit nog als argument voor een fusie van Cuijk, Grave en Mill hanteert is te gek voor woorden.

Als mijn zienswijze wordt gevolgd wordt vanaf nu gewerkt aan één gemeente in het Land van Cuijk en dus één ambtelijke organisatie. Daarin kunnen CGM en de ambtelijke organisaties van Boxmeer en St. Anthonis worden opgenomen. Dat zal consequenties hebben voor de medewerkers, maar dat is normaal bij deze processen en daar zijn regels voor.

Als Grave en/of Mill niet betrokken worden bij de herindeling zal Cuijk zich moeten houden aan de regels die voor uittreden uit de gemeenschappelijke regeling CGM van toepassing zijn. Grave en Mill zullen dan zelf moeten zorgen voor eigen ambtelijke organisaties en dat zal niet eenvoudig zijn.

Naar mijn mening is een constructie als CGM, waarbij drie gemeentebesturen één ambtelijke organisatie aansturen ongewenst. CGM is opgericht als aanloop naar een bestuurlijke fusie. Een nieuwe gemeenschappelijke regeling met Mill, Grave en de gemeente Land van Cuijk acht ik uitgesloten. Niet verder moet worden gegaan dan dat Grave en Mill capaciteit kunnen inhuren bij de nieuwe gemeente, zoals bij een particulier bureau.

Slotwoord.
Het originele voorstel geeft 1 januari 2023 als startdatum voor de nieuwe gemeente. Het nu voorliggende plan gaat uit van een fusie per 1 januari 2022. Voor mij en vele anderen is het duidelijk dat één gemeente Land van Cuijk het beste is. Daarom moet alles op alles worden gezet om de gemeenteraden van Grave en Mill hiervan te overtuigen. Als dit tot een latere ingangsdatum leidt moet dat maar.

Met vriendelijke groeten


Leo de Vreede


Afschrift:
Gemeentebestuur Grave;
CDA-fractie Provinciale Staten Noord Brabant;
CDA-fractie Tweede Kamer;
Regionale pers